Ομιλία του Υπουργού Υγείας κ. Μιχάλη Δαμιανού, εκ μέρους του Προέδρου της Δημοκρατίας, στο ετήσιο εθνικό μνημόσυνο του ήρωα Σάββα Αντωνιάδη και στη δέηση για ανεύρεση του αγνοούμενου Τάκη Χριστοδούλου

«Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των
ώρισαν να φυλάγουν Θερμοπύλες.
Ποτέ από το χρέος μη κινούντες».

Εμπνευσμένοι από τα λόγια του μεγάλου μας ποιητή Κωνσταντίνου Καβάφη τα δύο παλικάρια της Γιόλου, Σάββας Αντωνιάδης του Χρύσανθου και Τάκης Χριστοδούλου του Παναγιώτη, στάθηκαν με απαράμιλλη ανδρεία απέναντι στην υπεροπλία του Τούρκου εισβολέα, τις τραγικές εκείνες μέρες του Ιουλίου του 1974, δίνοντας αγώνα υπέρ βωμών και εστιών, προκειμένου να προασπιστούν τα πάτρια εδάφη.

Ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα της πατρίδας ο Σάββας, ο Τάκης και όλοι οι νέοι της Κύπρου, άδραξαν τα όπλα και αντέταξαν το σώμα τους, το ανάστημά τους, στους εισβολείς του Αττίλα. Με αυταπάρνηση, με θάρρος και γενναιότητα ρίχτηκαν στον αγώνα για την ελευθερία. Αψήφησαν τους αριθμούς, αψήφησαν την απόλυτη υπεροπλία του εχθρού. Σε ένα τιτάνιο αγώνα μεν, προδομένο δε.

Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,

50 χρόνια μετά το τραγικό καλοκαίρι του 1974 οι μνήμες δεν έχουν ξεθωριάσει. Οι πληγές παραμένουν ανεπούλωτες και το ιστορικό μας χρέος για απελευθέρωση, αδιαπραγμάτευτο.

Μνημονεύοντας τους ήρωες και τους μάρτυρες της βάρβαρης τουρκικής εισβολής στην Κύπρο το 1974, διατηρούμε τις μνήμες ολοζώντανες διακηρύσσοντας ταυτόχρονα πως δεν ξεχνούμε, δεν επαναπαυόμαστε και δεν χαρίζουμε στους εισβολείς, σπιθαμή γης. Το οφείλουμε άλλωστε στον Σάββα, τον Τάκη και όλους τους συμπολίτες μας, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, που στάθηκαν περήφανα, αγέρωχα και λεβέντικα απέναντι στον Αττίλα.

Ο Σάββας Αντωνιάδης γεννήθηκε στη Γιόλου της Πάφου στις 16 Αυγούστου 1951. Φοίτησε στο Δημοτικό Σχολείο Γιόλου και στη συνέχεια στην Τεχνική Σχολή Λευκωσίας από όπου αποφοίτησε τον Ιούνιο του 1969. Τον Σεπτέμβριο του 1969 ενεγράφη σε Τεχνολογική Σχολή στη Θεσσαλονίκη στο Τμήμα Μηχανοδηγών από όπου αποφοίτησε τον Δεκέμβριο του 1971. Τον Ιανουάριο του 1972 κατατάγηκε στην Εθνική Φρουρά και τοποθετήθηκε στην 187 ΜΠΠ στην Αθαλάσσα. Από την Εθνική Φρουρά απολύθηκε τον Ιανουάριο του 1974. Τον ίδιο μήνα εργοδοτήθηκε στην εταιρεία ΜΕΤΑΛΚΟ μέχρι και τον Ιούλιο του 1974.

Με την έναρξη της τουρκικής εισβολής, στις 20 Ιουλίου 1974, κατατάγηκε έφεδρος στην 187 ΜΠΠ και έλαβε μέρος στις πολεμικές επιχειρήσεις με τη Μοίρα στην περιοχή Αθαλάσσας Γερολάκκου. Με την έναρξη της δεύτερης φάσης της τουρκικής εισβολής παρουσιάστηκε στον Αστυνομικό Σταθμό στην Πύλη Πάφου. Παρέμεινε στην περιοχή της πύλης Πάφου όπου πολέμησε με το 336 Τ.Π. μέχρι και τη 16η Αυγούστου 1974. Την 16η Αυγούστου 1974 μεταφέρθηκε μαζί με οκτώ άλλους συμπολεμιστές του σε φυλάκιο στην περιοχή «Παλλούκια» του Αγίου Παύλου-Λευκωσίας. Έπεσε ηρωικά μαχόμενος όταν το Φυλάκιο του πλήγηκε από τα τουρκικά στρατεύματα εισβολής στις 17 Αυγούστου 1974.

Τα λείψανα του Σάββα, όπως και τόσων άλλων ηρώων, θάφτηκαν χωρίς καμιά αναγνώριση στο κοιμητήριο Λακατάμειας. Αργότερα τα οστά του αναγνωρίστηκαν με τη μέθοδο DNA. Η κηδεία του τελέστηκε στη γενέτειρα του Γιόλου το Σάββατο, 8 Απριλίου 2006.

Στη Γιόλου γεννήθηκε και μεγάλωσε και ο αγνοούμενος Τάκης Χριστοδούλου. Στα 18 του χρόνια κατατάγηκε στις τάξεις της Εθνικής Φρουράς για εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων. Μετά την βασική του εκπαίδευση τοποθετήθηκε στο 251 ΤΠ το οποίο είχε έδρα την Κερύνεια. Η βάρβαρη Τουρκική εισβολή του Ιουλίου 1974 τον βρήκε στην πρώτη γραμμή. Με την έναρξη της εισβολής στις 20 Ιουλίου και ενώ η Μονάδα του βρισκόταν ακόμη στο στρατόπεδο βομβαρδίστηκε από την αεροπορία του εχθρού, με αποτέλεσμα να τραυματισθεί στο κεφάλι και να μεταφερθεί στο νοσοκομείο στη Λευκωσία, όπου του παρασχέθηκαν οι Πρώτες Βοήθειες. Επιδεικνύοντας ωστόσο μέγιστη αυταπάρνηση επέστρεψε πίσω στη περιοχή της Κερύνειας για να υπερασπιστεί την Πατρίδα του.

Κατά τη δεύτερη φάση της Τουρκικής εισβολής, στις 14 Αυγούστου του 1974, ο Τάκης Χριστοδούλου, βρέθηκε σε μαζί με συμπολεμιστές του στην περιοχή Κουτσοβέντη καταλήγοντας στη συνέχεια στο χωριό Βώνη, το οποίο είχε καταληφθεί από τους Τούρκους, στην οικία της κας Φρόσως Δήμου.

Το πρωί της 15 Αυγούστου εμφανίσθηκαν ένοπλοι Τουρκοκύπριοι έξω από την οικία και άρχισαν να πυροβολούν. Μόλις σταμάτησαν τους πυροβολισμούς οι 35 στρατιώτες παραδόθηκαν στους ένοπλους Τουρκοκύπριους. Μαζί τους παραδόθηκαν και 10 πολίτες. Όλοι οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν πεζοί, από τους Τουρκοκύπριους προς την κατεύθυνση του τουρκικού χωριού Επηχώ και από τότε αγνοείται η τύχη τους.

Κυρίες και κύριοι,

Οι αγνοούμενοι μας είναι αναμφίβολα η πιο τραγική πτυχή της τραγωδίας του 1974. Παρά τα εμπόδια που θέτει συνεχώς η Τουρκική πλευρά, η οποία αρνείται διαχρονικά να συνεργαστεί και να καταθέσει ακριβή και επαρκή στοιχεία, εμείς δεν θα σταματήσουμε στιγμή να αγωνιζόμαστε μέχρι την οριστική επίλυση του ανθρωπιστικού αυτού προβλήματος.

Θέλω να σας διαβεβαιώσω πως είμαστε αποφασισμένοι να αναλώσουμε όλες μας τις δυνάμεις για την διακρίβωση της τύχης και του τελευταίου αγνοούμενου. Το οφείλουμε αυτό ιδιαίτερα στους συγγενείς τους, πολλοί από τους οποίους έχουν ήδη φύγει από τη ζωή με αναπάντητα τα ερωτήματα για την τύχη των δικών τους ανθρώπων.

Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,

Πενήντα χρόνια από την βάρβαρη Τουρκική εισβολή αμετάθετος στόχος παραμένει η απελευθέρωση και επανένωση της πατρίδας μας. Με αποφασιστικότητα και πίστη στο δίκαιό μας, πάντα συνεπείς στις αρχές λύσης του Κυπριακού, προσδοκούμε πως θα καμφθεί επιτέλους η Τουρκική αδιαλλαξία και θα επανέλθουμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Νίκος Χριστοδουλίδης έχει καταθέσει διαπιστευτήρια ειλικρίνειας και αποφασιστικότητας για επανέναρξη των συνομιλιών, αναλαμβάνοντας συγκεκριμένες πρωτοβουλίες που θα φέρουν την Τουρκία και την τουρκοκυπριακή πλευρά στο τραπέζι των συνομιλιών. Παρά τις ακραίες και απαράδεκτες θέσεις της Τουρκοκυπριακής πλευράς θα παραμείνουμε προσηλωμένοι στη θέση μας για εξεύρεση μιας συνολικής διευθέτησης του Κυπριακού στη βάση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, όπως προβλέπεται στα ψηφίσματα των Ηνωμένων Εθνών.

Λύση που θα προνοεί τερματισμό της κατοχής, των όποιων ξένων εξαρτήσεων και του εποικισμού. Λύση που θα προνοεί για επανένωση του κράτους, των θεσμών και της οικονομίας, για αποκατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και βασικών ελευθεριών του συνόλου του λαού μας. Οτιδήποτε λιγότερο δεν μπορεί σαφώς να γίνει αποδεκτό.

Φίλες και φίλοι,

«Η Μεγαλοσύνη των λαών δεν μετριέται με το στρέμμα.
Με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και με το αίμα», είπε κάποτε ο σπουδαίος Έλληνας ποιητής Κωστής Παλαμάς.

Ο αγώνας μας είναι αναμφίβολα δύσκολος και το χρέος βαρύ. Πρέπει, όμως, με τόλμη και αποφασιστικότητα να το σηκώσουμε στους ώμους και να το φέρουμε εις πέρας. Για να δικαιώσουμε το λαό μας, τους ήρωες μας, τους εγκλωβισμένους, τους πρόσφυγες, τους αγνοούμενους μας.