Πανηγυρικός λόγος του Υπουργού Υγείας κ. Μιχάλη Δαμιανού με την ευκαιρία των εορτασμών για την Εθνική Επέτειο της 25ης Μαρτίου 1821, στο Ακάκι

«Λαός που βαδίζει προς το θάνατο τραγουδώντας, βαδίζει προς τη ζωή», έγραψε κάποτε ο Έλληνας συγγραφέας Πολύβιος Δημητρακόπουλος.

Τα λόγια του αποτυπώνουν με αψεγάδιαστη ακρίβεια τον απαράμιλλο ηρωισμό των Ελλήνων, το πάθος για ελευθερία και την υπεράνω λογικής, για τα δεδομένα της εποχής, απόφαση για επανάσταση κατά του τουρκικού ζυγού.

Ελληνίδες και Έλληνες,

Οι Έλληνες, αψηφώντας το ισοζύγιο δυνάμεων, τόλμησαν, πάλεψαν, μάτωσαν και πέτυχαν, εξασφαλίζοντας για τον Ελληνικό λαό το πολυτιμότερο αγαθό, την ελευθερία. Όπως έγραψε άλλωστε κατά τη διάρκεια του ελληνικού έπους ο Έλληνας φιλέλλην Λόρδος Βύρων «ποτέ δεν αποτυχαίνουν αυτοί που πεθαίνουν για έναν μεγάλο σκοπό».

Η 25η Μαρτίου 1821 παραμένει η κορυφαία στιγμή της νεότερης ιστορίας του ελληνικού έθνους, αφού σήμανε την παλιγγενεσία του. Εκείνη την άνοιξη, οι λίγοι και ανίσχυροι ραγιάδες, μη αντέχοντας άλλο τη σκλαβιά τεσσάρων αιώνων, με ελάχιστα μέσα στη διάθεσή τους, τα έβαλαν με την πανίσχυρη Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ύψωσαν το λάβαρο της Επανάστασης, σε μέρα σημαδιακή για τους χριστιανούς, ανήμερα του Ευαγγελισμού, βροντοφώναξαν «Ελευθερία ή Θάνατος» και έγραψαν με το αίμα τους την απαρχή της ιστορίας της νεότερης Ελλάδας.

Η εξέγερση που κηρύχθηκε στις 25 Μαρτίου δεν υπήρξε ένα ακαριαίο ξέσπασμα ενός καταπιεσμένου λαού. Τουναντίον, αποτέλεσε την κατάληξη μιας πολύχρονης διαδικασίας εθνικής αφύπνισης. Το προεπαναστατικό έργο Ελλήνων διανοουμένων, όπως του Ρήγα Φεραίου, του Κοσμά του Αιτωλού και του Αδαμάντιου Κοραή, φλόγιζε τις ψυχές των υπόδουλων Ελλήνων. Η μακραίωνη καρτερία· η για τέσσερις αιώνες αντίσταση στην αφελληνιστική καταπίεση των Οθωμανών καθόλου δεν έκαμψε την ακάματη προσήλωση των Ελλήνων στο εθνολογικό τους κεκτημένο.

«Ως πότε παλληκάρια, θα ζούμε στα στενά, μονάχοι σαν λιοντάρια, στες ράχες στα βουνά; Κάλλιο είναι μιας ώρας ελεύθερη ζωή, παρά σαράντα χρόνους, σκλαβιά και φυλακή», έγραφε στον «Θούριο» ο Ρήγας Φεραίος, και οι Έλληνες έδωσαν σάρκα και οστά στα προφητικά του λόγια, εξεγειρόμενοι κατά του Τούρκου δυνάστη.

Ολόκληρο το σκλαβωμένο τότε έθνος μας ανταποκρίθηκε σύσσωμο. Κολοκοτρώνης, Διάκος, Ανδρούτσος, Καραϊσκάκης, Παπαφλέσσας, Μακρυγιάννης, Μπότσαρης, Νικηταράς, Μιαούλης, Κανάρης και τόσοι άλλοι πρωτοστατούν και συντρίβουν τον εχθρό. Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι του Μεσολογγίου επιχειρούν ηρωική έξοδο, οι γυναίκες του Σουλίου χορεύουν στον Ζάλογγο τον χορό του θανάτου, το Κούγκι, τα Ψαρά, το Αρκάδι γίνονται ολοκαυτώματα. Η Αλαμάνα, η Γραβιά, το Βαλτέτσι, το Μανιάκι, τα Δερβενάκια, η Χαλκιδική, η Νάουσα έγιναν βωμός για να μαρτυρούν πως η θέληση ενός λαού είναι ικανή να διδάξει πώς να ζει κανείς ελεύθερος. Πάνω από 800.000 χιλιάδες ψυχές θυσιάστηκαν στον αγώνα για να ελευθερώσουν κάπου ενάμιση εκατομμύριο λαού, που στην πλειοψηφία του ήταν άστεγος, πάμφτωχος και χωρίς ελπίδα καμιά.

Το έπος του 1821, φίλες και φίλοι, είναι ένα μεγαλούργημα πάνω από τη λογική, είναι το ξεκίνημα μιας αδυσώπητης πορείας που αψήφησε τη λογική των αριθμών, που σημαδεύτηκε και καθαγιάστηκε από τα κατορθώματα των επωνύμων και ανωνύμων ηρώων του, που παραμένουν ακόμη και σήμερα ασύλληπτα για τον ανθρώπινο νου.

Η μικρή μας πατρίδα Κύπρος δεν θα μπορούσε να μείνει αμέτοχη στον μεγάλο εθνικό ξεσηκωμό, έχοντας τη δική της σημαντική συμβολή στον αγώνα. Ανταποκρίθηκε στις εκκλήσεις της Φιλικής Εταιρείας για την προετοιμασία του αγώνα, ενώ σύμφωνα με επίσημα αρχεία, χίλιοι περίπου Κύπριοι είχαν συμμετάσχει σε διάφορες μάχες της επανάστασης.

Στην ίδια την χώρα μας η αντίδραση των Τούρκων ήταν σκληρή και απάνθρωπη. Με τον απαγχονισμό του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού και άλλων ιερωμένων μερικούς μόνο μήνες μετά την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, την 9η Ιουλίου 1821, όπως και τις σφαγές πολλών προυχόντων και δημογερόντων με λεηλασίες, δημεύσεις περιουσιών και άλλες μορφές καταπίεσης, η Κύπρος πλήρωσε βαρύ τίμημα και οι Τούρκοι δεν άφησαν να εκδηλωθεί άλλη επαναστατική κίνηση.

Η Επανάσταση του 1821, ωστόσο, έγινε πηγή έμπνευσης και θάρρους στον αγώνα των Κυπρίων του 1955-59 για αποτίναξη του αποικιακού ζυγού και αυτοδιάθεση. Ένας μικρός λαός ξεσηκώθηκε ενάντια σε μια πανίσχυρη Βρετανική Αυτοκρατορία χωρίς να υπολογίζει το μέγεθος του και την τεράστια υπεροχή του κατακτητή.

Συμπατριώτες και συμπατριώτισσες,

«Το Γένος μας και άλλες φορές σταυρώθηκε, αλλά ιδού ζώμεν». Τα γεμάτα σοφία λόγια ενός εκ των μεγαλύτερων πρωταγωνιστών της Ελληνικής επανάστασης, του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, αποτέλεσαν και συνεχίζουν να αποτελούν φάρο ελπίδας και αγωνιστικότητας και παραδειγματισμού για τις μελλοντικές γενεές.

Το ελληνικό γένος αν σώθηκε ως τα σήμερα, αν επέζησε ύστερα από τόσους αιώνες σκλαβιάς το οφείλει στην ακοίμητη σπίθα που καίει μέσα στα σωθικά της Ελλάδας. «Η τύχη μας», λέει ο Μακρυγιάννης, «έχει τους Έλληνες πάντοτε ολίγους. Παλαιόθεν ως τώρα, όλα τα θηρία πολεμούν να μας φάνε και δε μπορούνε. Τρώνε, τρώνε, μα μένει πάντα μαγιά. Αυτή η μαγιά είναι η σπίθα που έφερε το θάμα».

Ο Κυπριακός Ελληνισμός, 200 και πλέον χρόνια μετά την έναρξη της Ελληνικής επανάστασης, δεν αναζητά θαύματα. Αναζητά, ωστόσο, την επίτευξη μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης η οποία θα τερματίσει την κατοχή και θα επανενώσει την πατρίδα μας. Μια λύση λειτουργική που να έχει τα εχέγγυα ότι θα αντέξει στη δοκιμασία του χρόνου. Μια λύση δημοκρατική, μια λύση δίκαιη που να στηρίζεται στο διεθνές και ευρωπαϊκό δίκαιο. Μια λύση προς όφελος όλων των Κυπρίων, η οποία θα εξασφαλίζει την ευημερία και την πρόοδο ολόκληρου του λαού.

Είκοσι χρόνια μετά την ένταξη της πατρίδας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι πλέον ένας αξιόπιστος εταίρος με ενεργό συμμετοχή στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι και με απόλυτη προσήλωση στην επανένωση και την επίλυση του Κυπριακού, η οποία θα κατοχυρώνει τα βασικά δικαιώματα και θα είναι συμβατή με τις ευρωπαϊκές αρχές και αξίες.

Η Κύπρος μέσω του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριστοδουλίδη, με πρωτοβουλίες, συγκεκριμένες δράσεις και ενέργειες, πέτυχε τον διορισμό της Προσωπικής Απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών. Δεν τρέφουμε αυταπάτες και δεν παραγνωρίζουμε τις δυσκολίες και τις προκλήσεις. Έχουμε όμως χρέος να εργαστούμε μεθοδικά προκειμένου να διασφαλίσουμε την επανέναρξη των συνομιλιών.

Με ενότητα, ομοψυχία, διεκδικητικό ρεαλισμό και συλλογικότητα οφείλουμε να πορευθούμε για τερματισμό των τετελεσμένων που δημιουργεί η πάροδος του χρόνου. Έχουμε χρέος απέναντι στην Ιστορία μας, στο παρελθόν, στο μέλλον και στους ήρωες του Ελληνισμού, οι οποίοι πολέμησαν και έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία και τα πανανθρώπινα ιδανικά.

Τιμή και δόξα στους αθάνατους αγωνιστές του ελληνισμού!

Τιμή και δόξα στην αδούλωτη Ελληνική ψυχή!